Sáng ngày 02/01/2024 (21/11/2023), UBND xã Diễn Kỷ và Hội đồng gia tộc họ Ngô Lý Trai đã tổ chức lễ kỷ niệm 398 năm ngày mất Hoàng Giáp, Thượng thư kiêm Quốc tử giám Tế tửu, Xuân quận công, Thượng đẳng thần Thái bảo Ngô Trí Hòa (21/11/1625 - 21/11/2023) và khánh thành trùng tu tôn tạo quần thể di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia đền thờ cụ Ngô Trí Hòa, Ngô Sỹ Vinh. Về dự lễ có ông Ngô Sỹ Thành - Trưởng ban Dân vận, Chủ tịch UBMTTQ huyện Diễn Châu, đại diện lãnh đạo các đoàn thể xã Diễn Kỷ cùng đông đảo bà con Nhân dân Diễn Kỷ và con cháu họ Ngô Công thần Lý Trai trên mọi miền đất nước.
Khoa thi năm Nhâm Thìn (1592), hai cha con Ngô Trí Tri, Ngô Trí Hòa đều đỗ tiến sĩ. Hai cha con cùng đỗ đại khoa, việc đó thật hiếm. Cả Việt Nam đến lúc đó và đến hết chế độ thi cử bằng chữ Nho chỉ có một. Họ Ngô từ đó nổi tiếng là một vọng tộc, con cháu kế thế đăng khoa. Hoàng giáp, thượng thư Ngô Trí Hòa là danh thần thời Lê Trung Hưng. Hơn 30 năm làm quan, cụ Ngô Trí Hòa giữ nhiều chức vụ quan trọng trong triều đình, tên tuổi của ông được ghi trong sử sách với nhiều công trạng tiểu biểu, hiến kế phò vua, đánh đuổi ngoại xâm, giúp cho đất nước thái bình. Khi ông mất, vua Lê Thần Tông đã hạ chiếu cho lập đền thờ ông tại quê nhà ở thôn Lý Trai, xã Diễn Kỷ, huyện Diễn Châu để tưởng nhớ công ơn của ông. Cha con ông cháu cụ Ngô Trí Tri, Ngô Trí Hòa, Ngô Sỹ Vinh được xem là những người khởi phát một truyền thống văn hóa, bản lĩnh hiếu học mạnh mẽ cho cả quê hương miền Trung địa linh nhân kiệt. Với 4 đời liên tục đỗ đại khoa từ đời Lê đến đời Mạc, dòng họ Ngô xã Diễn Kỷ có 5 tiến sĩ được lưu danh 4 trên tổng số 82 tấm bia tại Văn miếu Quốc tử giám Hà Nội. Trải qua gần 400 năm xây dựng đền thờ Xuân Quận Công Ngô Trí Hòa, nhiều hàng mục của đền thờ đã xuống cấp. Năm 2016, để tỏ lòng biết ơn tiên tổ cũng như nâng tầm khu di tích, con cháu dòng họ đã công đức 1,6 tỷ đồng trùng tu, tôn tạo đền thờ với các hạng mục: nâng cấp sân vườn, ao cá, cổng vào khang trang, sạch đẹp. Đặc biệt năm 2023, đền thờ được hỗ trợ 2 tỷ đồng từ nguồn kinh phí chống xuống cấp đối với các di tích lịch sử văn hóa đã được xếp hạng để tu sửa một số hạng mục. Theo đó, đền thờ đã được thay thế toàn bộ ngói lợp và gạch lát nền, thay thế một số cột gỗ bị hư hỏng, gia trát và sơn lại tường… đảm bảo tính thẩm mỹ, vững chắc và vẫn giữ được nét cổ kính của đền thờ.
Trang thông tin điện tử xã Diễn Kỷ - Huyện Diễn Châu - Nghệ An
